Cây Chanh Ta

Cây chanh ta loại cây ăn quả có sự gắn bó trong cuộc sống cũng như bữa cơm của người Việt. Ngoài vai trò làm thực phẩm, gia vị thì chanh được sử dụng như một vị thuốc dân gian là giống cây mang lại lợi ích kinh tế. Cùng Vườn Xanh Việt Nam đi tìm hiểu chi tiết về loài cây này nhé!.

Giới Thiệu Về Cây Chanh Ta.

– Tên hay gọi: Cây Chanh Ta

– Tên gọi khác: Chanh ta, chanh tứ quý, chanh bốn mùa, chanh sẻ, chanh giấy,…

– Tên tiếng Anh: Lime

– Tên khoa học: Citrus aurantifolia

– Họ thực vật: Cửu Lý Hương – Cam Chanh Quýt (Rutaceae)

– Nguồn gốc: từ Đông Nam Á, sau đó được lan truyền qua nhiều nước trên thế giới.

Đặc Điểm Của Cây Chanh Ta.

Thân cây chanh ta thuộc nhóm thân gỗ, dạng bụi, nhiều gai sắc, cành càng to thì gai có thể lên tới 5 cm. Cây phân chia thành nhiều cành, nhiều nhánh từ gốc tới ngọn, chiều cao từ 80 cm đến 2,5 m, có một số cây có thể cao tới 4m 5m.

Lá cây dạng lá đơn mọc so le, hình trứng hoặc trái xoan hơi nhọn dần về phía đuôi lá, mép lá có răng cưa nhưng rãnh nông, lá thường dài từ 2,5 cm tới 9 cm. Lá non thì mỏng và có màu xanh lá mạ. Còn lá già thì dày và cứng, màu xanh đậm.

Hoa chanh ta mọc đơn độc hoặc thành chùm từ 2 – 3 hoa, một bông hoa chanh có tầm 5 cánh và từ 20 đến 25 nhị xếp thành vòng tròn ở gốc cánh hoa. Trong tâm nhị có quả non đang dần hình thành. Hoa mọc ra ở kẽ lá hoặc ngọn cành theo suốt chiều dài của cành cây. Hoa có màu trắng ngả sang vàng, gân màu tím. Mùa hè hoa màu trắng vàng – Mùa đông hoa màu phớt tím. Hoa nở suốt bốn mùa trong năm.

Quả chanh có nhiều hình dạng tùy vào giống chanh hết là có dạng hình cầu. Ban đầu vỏ quả thường sần sùi khi quả phát triển càng to thì vỏ càng bóng và trơn láng. Khi quả chanh ta đã mọng mà không kịp thời thu hoạch thì vỏ sẽ chuyển dần sang màu vàng, càng chín thì độ vàng càng rực ngả sang cam. Bên trong quả chanh có từ 10 đến 12 múi chứa những tép chanh nhỏ mọng nước.

Hạt chanh nằm trong màng múi, có hình dạng elip hai đầu nhọn, vị đắng. Chanh càng lớn càng ít hạt,có từ 5 đến 8 hạt.

Đặc điểm sinh trường:

– Cây chanh ta loại cây ưa sáng, thường phát triển ở các vùng đất thịt giàu dinh dưỡng, tơi xốp và đủ khí oxy, phù hợp với khá nhiều địa hình đặc biệt ở nơi như ruộng cạn, đồi núi thấp.

– Là loài cây có tuổi thọ cao, giai đoạn cây mang lại hiệu quả kinh tế có thể lên tới 10 năm. Bắt đầu từ năm thứ 3 trở đi cây sẽ gia tăng năng suất mạnh theo từng năm, đây là giai đoạn cần chăm sóc kỹ và tưới đủ nước cho cây.

– Tùy vào giai đoạn gieo trồng sẽ ra quả vào tầm tháng 5 tới tháng 9 trong năm. Quả sẽ chín trong khoảng 5-6 tháng tính từ khi hoa nở.

Công Dụng Của Cây.

👉 Trong lĩnh vực ẩm thực:

+ Giá trị dinh dưỡng trong 100g nước chanh:

• Năng lượng: 23 – 30 calo
• Cacbohydrat: 11g
• Đường: 1.7g, Chất xơ thực phẩm: 3g
• Chất béo: 0.2g
• Chất đạm: 0.7g
• Vitamin C: 29 mg (35%)… và vô số các khoáng chất, vitamin khác khiến bữa ăn thêm đủ đầy về mọi mặt sắc, chất lẫn hương vị.

+ Cây chanh ta có vai trò không nhỏ trong nền ẩm thực Việt Nam:

👉 Sử dụng trong y học:

• Rễ và vỏ chanh có tác dụng chữa tức ngực, ho, nôn, sốt, thanh lọc chất độc trong cơ thể
• Lá chanh có thể dùng kèm với một số loại lá khác để tắm xông giải cảm
• Hạt chanh có vị đắng, tính bình, có khả năng giảm đau
• Vỏ thân cây có thể điều chế làm thuốc hỗ trợ tiêu hóa
• Nước cốt chanh giàu vitamin C làm dịu thần kinh, giúp hạ huyết áp, phòng ngừa sỏi thận
• Tinh dầu chanh khử mùi hôi khó chịu của cơ thể, ngăn ngừa xuất huyết dưới da, giảm các vết thâm do mụn trứng cá gây ra.

👉 Mang giá trị kinh tế cao:

Cây chanh ta sản phẩm thiết yếu trong đời sống sinh hoạt và cả trong dây chuyền sản xuất thực phẩm, mỹ phẩm. Cây có tuổi thọ cao nên sẽ mang lại giá trị kinh tế lâu dài có thể hỗ trợ đời sống người trồng.

Trồng Và Chăm Sóc Cây Chanh Ta Vườn Xanh Việt Nam.

👉 Phương pháp trồng:

Cây chanh ta nhân giống bằng phương pháp chiết cành, ghép cành, gieo hạt. Các phương pháp gieo hạt hiện tại rất ít dùng, vì thời gian ra quả rất lâu (có khi lên tới 15 năm), thân cao nhiều gai không thuận tiện cho việc thu hoạch.

• Chọn giống: chọn cây giống có phẩm chất tốt, không sâu bệnh. Cây cao từ 50 – 70 cm, lá xanh tốt, bộ rễ màu vàng hoặc trắng. Thân cây không bị tổn thương, trầy xước
• Thời vụ trồng: cây chanh ta trồng được bốn mùa nhưng nếu có nhu cầu kinh doanh thì nên chọn giai đoạn từ T1 đến T8, vì vào cuối năm thời tiết lạnh sẽ khiến bộ rễ cây kém phát triển. Ngoài ra có thể trồng vào mùa mưa cũng giúp cho đỡ công đoạn tưới nước giai đoạn đầu. Miền Bắc trồng vào vụ xuân và vụ thu. Miền Trung, Miền Nam thì có thể trồng vào mùa xuân hoặc cuối mùa khô đầu mùa mưa
• Mật độ trồng: Nếu trồng thuần canh và đất đồi núi thì khoảng 3m, còn đất ruộng bằng phẳng thì 4 tới 5 m. Vì đất ruộng ẩm hơn nên bộ rễ có thể phát triển nhanh và rộng hơn, tán thưa nên cần trồng thưa hơn. Còn nếu trồng xen canh với các cây hoa màu khác thì khoảng cách rộng thêm tầm 0,5m. Như vậy mật độ trồng thuần sẽ rơi vào khoảng 1500 cây/ha, trồng xen canh sẽ khoảng 800 cây/ha.

👉 Chăm sóc:

• Tưới nước: tưới đủ nước cho cây chanh ta, nhất là vào mùa khô, giai đoạn trái đang lớn và sắp chín
• Cắt tỉa: Hạn chế cành vượt chiều cao cần thiết, loại bỏ cây, cành có dấu hiệu cằn cỗi, sâu bệnh. Giúp các luống trồng thông thoáng, sẽ hỗ trợ khả năng quang hợp của cây, tăng sức mang trái vào giai đoạn đậu trái
• Làm cỏ, xới gốc: Sau trận mưa to cần lưu ý làm cỏ. một năm ít nhất phải làm có 2 vụ xuân và thu. Xới toàn bộ đất 1 lần/1 vụ, 1 năm xới gốc 2 đến 3 lần
• Bón phân: Vào thời kỳ bón thúc nên thêm đất vào cây dày 2 – 3 cm sau đó kết hợp bón phân hữu cơ hoặc phân hóa học. Bón từ 4 -5 lần trong một năm. Bón phân phù hợp với tính chất đất hiện có và năng suất của cây sau mỗi vụ
• Phòng trừ sâu bệnh: Luôn theo dõi để tìm ra sâu bệnh để có thể xử lý kịp thời.